Pas premtimit për legalizime falas të Qeverisjes së re një nisëm tjetër po kaq e keqe në fushën e pronësisë së tokës dhe zhvillimit të saj, po përfshin opinionin publik. Kjo nisëm ka lidhje me një lloj të caktuar toke dhe një lloj të caktuar të përdorimit të saj. Bëhet fjalë për tokën bujqësore. Ministri i Bujqësisë vlerëson si një hap të mirë në reformimin e ekonomisë bujqësore, shpërndarjen e ‘certifikatave të pronësisë’ në përfitim të familjeve që e kanë sipas ligjit 7501. Ministri argumenton se me shpërndarjen e ‘tapive’ dhe me vendosjen e një takse mbi tokën bujqësore mund të ndërtohet një treg i saj. E thënë thjesht, mund të shitet dhe blihet dhe si rezultat të eliminohet parcelizimi i tejskashëm i tokës bujqësore dhe gjithë efektet negative që e shoqërojnë këtë.
Në fakt, kjo nuk është një ide e re. Nuk është as një synim i gabuar në vetvete. Logjika është e thjeshtë, përsa kohë tokës bujqësore i vendoset një taksë atherë ajo kthehet në një barrë për familjet që e poseidojnë dhe nuk e punojnë. Gjë që ndodh rëndomt në Shqipëri. Statistikat flasin për rreth 50 mijë hektar tokë bujqësore që nuk punohet. Në rastin e vendosjes së një takse, familjet që nuk i përdorin nuk do mendoheshin dy herë. Ata ose do ti rentabilizonin duke i punuar për të përfituar më shumë se taksa, ose do ti nxirnin në treg për ti shitur. Dhe në këtë rast do ndihmonte shumë poseidimi “përtej cdo dyshimi”. Pra, ‘titulli’ i pronësisë mbi atë pronë. Kështu, në pamje të parë është një politikë e mirë dhe që premton produkt pozitiv për ekonominë bujqësore.
Por duket se nuk është kaq e thjeshtë në realitet. Në realitet këto prona kanë pronar dhe pronarët e kanë nga një ‘tapi’. Cka do të thotë se qeverisja për të realizuar këtë projekt duhet të rishpronësojë pronarët e vërtetë. Ata që i kanë fituar këto prona në tregun e lirë të para vitit 1945 apo i kanë trashëguar brez pas brezi. Sepse realisht ata janë pronarët. Duke nisur nga Kushtetuta e vazhduar me një set të plotë ligjor, që e dakortësojnë dhe detyrojnë këtë. Nuk është kaq e thjeshtë edhe për një arsye tjetër. Ligji 7501 nuk është zbatuar në të gjitha njësitë vendore me përdorim kryesor bujqësor të tokës. Zonat dhe njësitë kulturalisht tradicionale nuk e kanë zbatuar këtë ligj dhe shpërndarjen e tokës e kanë bërë në ‘kufinjtë e vjetër’. Pra, cdo pronar i para 1945 ka marrë tokën e tij.
Diferenca midis dy standarteve diametrikisht të kundërta vet-shpjegojnë pamoralin e nismës së parë qeverisëse të kthyer në ligj në 1991. Si i pari i një serie ligjesh që nuk kanë lidhje me konteksin kulturor të shqiptarëve dhe vecanërisht me të drejtat e patjetërsueshme njerëzore, ky ligj dështoi të implementohej plotësisht. Ndërsa për 23 vjet pronarët u quajtën ‘ish-pronarë’ dhe u zvaritën zyrave të shtetit për të plotësuar dokumente pafund. Gjë kjo që vërtet i lodhi, i varfëroi, i futi në kontradita e konflikte, por, bëri edhe dicka tjetër shumë më të rëndësishme. I mbajti me shpresë se një ditë ‘haka do kthehej te i zoti’. Kurse nisma e re qeverisëse u’a mbyll njëherë e mirë këtë derë shprese. Që duhet thënë se është një shpresë për një grup të gjerë popullsie.
Dhe jo vetëm për ta, por për gjithë shqiptarët që e kanë kuptuar se nuk mund të ndërtosh kapitalizmin dhe demokracinë duke nisur nga mohimi i të drejtës bazike njerëzore. Të drejtës për të gëzuar pronën. Ndërkohë që vet nisma mbështetet në një shkelje tjetër të drejtash. Të drejtat mbi pronat publike. Të drejtën e publikut për të gëzuar pronësinë e përbashkët e për të përfituar nga kjo. Sepse dy mënyrat që janë përcaktuar, tashmë prej vitesh, për të kompensuar pronarët janë ose në tokë publike ose me financat publike. Të dyja në dëm të publikut shqiptar, që duhet thënë se nuk ka lidhje në mënyrë të drejtpërdrejtë me gjënë. Porse, qeverisësit e tyre të djeshëm dhe akoma më shumë të sotëm, i njohin vetes të drejta dhe kompetenca që nuk ja ka deleguar njeri.
Kështu që kjo nismë e re qeverisëse nuk është gjë tjetër vecse një arrnim mbi një arrnim të mëparshëm. Vecse, një këmbëngulje në gabim.
Pas premtimit për legalizime falas të Qeverisjes së re një nisëm tjetër po kaq e keqe në fushën e pronësisë së tokës dhe zhvillimit të saj, po përfshin opinionin publik. Kjo nisëm ka lidhje me një lloj të caktuar toke dhe një lloj të caktuar të përdorimit të saj. Bëhet fjalë për tokën bujqësore. Ministri i Bujqësisë vlerëson si një hap të mirë në reformimin e ekonomisë bujqësore, shpërndarjen e ‘certifikatave të pronësisë’ në përfitim të familjeve që e kanë sipas ligjit 7501. Ministri argumenton se me shpërndarjen e ‘tapive’ dhe me vendosjen e një takse mbi tokën bujqësore mund të ndërtohet një treg i saj. E thënë thjesht, mund të shitet dhe blihet dhe si rezultat të eliminohet parcelizimi i tejskashëm i tokës bujqësore dhe gjithë efektet negative që e shoqërojnë këtë.
Në fakt, kjo nuk është një ide e re. Nuk është as një synim i gabuar në vetvete. Logjika është e thjeshtë, përsa kohë tokës bujqësore i vendoset një taksë atherë ajo kthehet në një barrë për familjet që e poseidojnë dhe nuk e punojnë. Gjë që ndodh rëndomt në Shqipëri. Statistikat flasin për rreth 50 mijë hektar tokë bujqësore që nuk punohet. Në rastin e vendosjes së një takse, familjet që nuk i përdorin nuk do mendoheshin dy herë. Ata ose do ti rentabilizonin duke i punuar për të përfituar më shumë se taksa, ose do ti nxirnin në treg për ti shitur. Dhe në këtë rast do ndihmonte shumë poseidimi “përtej cdo dyshimi”. Pra, ‘titulli’ i pronësisë mbi atë pronë. Kështu, në pamje të parë është një politikë e mirë dhe që premton produkt pozitiv për ekonominë bujqësore.
Por duket se nuk është kaq e thjeshtë në realitet. Në realitet këto prona kanë pronar dhe pronarët e kanë nga një ‘tapi’. Cka do të thotë se qeverisja për të realizuar këtë projekt duhet të rishpronësojë pronarët e vërtetë. Ata që i kanë fituar këto prona në tregun e lirë të para vitit 1945 apo i kanë trashëguar brez pas brezi. Sepse realisht ata janë pronarët. Duke nisur nga Kushtetuta e vazhduar me një set të plotë ligjor, që e dakortësojnë dhe detyrojnë këtë. Nuk është kaq e thjeshtë edhe për një arsye tjetër. Ligji 7501 nuk është zbatuar në të gjitha njësitë vendore me përdorim kryesor bujqësor të tokës. Zonat dhe njësitë kulturalisht tradicionale nuk e kanë zbatuar këtë ligj dhe shpërndarjen e tokës e kanë bërë në ‘kufinjtë e vjetër’. Pra, cdo pronar i para 1945 ka marrë tokën e tij.
Diferenca midis dy standarteve diametrikisht të kundërta vet-shpjegojnë pamoralin e nismës së parë qeverisëse të kthyer në ligj në 1991. Si i pari i një serie ligjesh që nuk kanë lidhje me konteksin kulturor të shqiptarëve dhe vecanërisht me të drejtat e patjetërsueshme njerëzore, ky ligj dështoi të implementohej plotësisht. Ndërsa për 23 vjet pronarët u quajtën ‘ish-pronarë’ dhe u zvaritën zyrave të shtetit për të plotësuar dokumente pafund. Gjë kjo që vërtet i lodhi, i varfëroi, i futi në kontradita e konflikte, por, bëri edhe dicka tjetër shumë më të rëndësishme. I mbajti me shpresë se një ditë ‘haka do kthehej te i zoti’. Kurse nisma e re qeverisëse u’a mbyll njëherë e mirë këtë derë shprese. Që duhet thënë se është një shpresë për një grup të gjerë popullsie.
Dhe jo vetëm për ta, por për gjithë shqiptarët që e kanë kuptuar se nuk mund të ndërtosh kapitalizmin dhe demokracinë duke nisur nga mohimi i të drejtës bazike njerëzore. Të drejtës për të gëzuar pronën. Ndërkohë që vet nisma mbështetet në një shkelje tjetër të drejtash. Të drejtat mbi pronat publike. Të drejtën e publikut për të gëzuar pronësinë e përbashkët e për të përfituar nga kjo. Sepse dy mënyrat që janë përcaktuar, tashmë prej vitesh, për të kompensuar pronarët janë ose në tokë publike ose me financat publike. Të dyja në dëm të publikut shqiptar, që duhet thënë se nuk ka lidhje në mënyrë të drejtpërdrejtë me gjënë. Porse, qeverisësit e tyre të djeshëm dhe akoma më shumë të sotëm, i njohin vetes të drejta dhe kompetenca që nuk ja ka deleguar njeri.
Kështu që kjo nismë e re qeverisëse nuk është gjë tjetër vecse një arrnim mbi një arrnim të mëparshëm. Vecse, një këmbëngulje në gabim.
Comments
Post a Comment