Akuza më e qënësishme që i ka bërë z. Rama, asokohe Kryeopozitar, z. Berisha, asokohe Kryeministër, në fushatën e zgjedhjeve vendore të vitit 2011, ka qenë përdorja e procesit të legalizimeve për të demagogjizuar elektoratin. Dhe ka pasur shumë të drejtë! Z. Berisha shpërndau ‘leje legalizimi’ në shumë zona informale. Që nga ajo kohë na vjen shprehja ‘Shaban tapia’, që etiketonte këtë lloj leje dhe përfshinte me sarkazëm emrin e drejtuesit të agjensisë që po e zbatonte këtë projekt. Procesi i legalizimeve kishte nisur prej gjashtë vjetësh dhe rezultatet ishin shumë larg pritshmërive publike. Në “përgjigje” të këtij ngërci, qeveria Berisha, sa herë afroheshin zgjedhjet i vendoste nga një andër sistemit rregullator. Ajo ose përfshinte ndonjë grup të ri përfituesish (duke zgjatur shtrirjen e procesit apo duke zgjeruar shtrirjen territoriale), ose ulte kostot e legalizimit për familjet përfituese. Kështu vazhdoi “procesi i legalizimeve”, andër pas andre deri në vitin 2013, ndërkohë që rezultatet ishin minimale. Po kështu edhe numri i familjeve përfituese. Dhe nuk kishte si të ndodhte ndryshe përsa politikbërësit asnjëherë nuk kuptuan se cështja nuk ka nevojë për meremetime modeli, por, për ndërtimin e një modeli tërrësisht të ri. Në të njëjtin kurth ra edhe qeverisja Rama. Bile, përpara se te kthehej në qeverisje, që kur premtoi “legalizime falas”. Për të vazhduar deri në pak ditë përpara zgjedhjeve vendore 2015, me miratimin e ca andave të tjera, të cilat përfshinin një stok tjetër banesash e ndërtesash për tu legalizuar.
Ai e shtyu deri në qershor të vitit 2014, duke i qëndruar “besnik” dy shtyllave të kulturës ‘Berisha’ të procesit të legalizimeve, zgjerimi i fushës së veprimit, dhe, ulja e kostove të familjeve përfituese deri në “falas”. Z. Rama nuk i shpëtoi dot as dimensionit propogandistik, për të cilin kishte akuzuar vet më parë kundështarin, duke shkuar në cdo kënd të Shqipërisë urbane për të shpërndarë ‘Lame tapitë’. Sikurse, për ekuvalencë, mund ti quajmë lejet e legalizimit që Kryeministri po shpërndan, nëpër shoë të tipit ‘cirku në fshat’. Me një fjalë, asgjë e re nuk erdhi as këtë qeverisje për “frontin e legalizimeve”. Dhe, nëse nuk ndërhyjmë sot, si koseguencë logjike duhet të presim që opozita të kërkojë votën, duke premtuar se qeveria do të dhurojë edhe nga një Mercedes apo Range Rover për cdo familje që do të pranoj të legalizohet. Përtej shakasë, rezultati me të njëjtin model, do të jetë po i njëjti. Ato familje që janë në tokë të vet, që ja kanë blerë pronarit legjitim apo e kanë marrë si tokë bujqësore, do pranojnë të dëgjojnë “humorin kinez” të Kryeministrit të rradhës dhe do e marrin atë formularin me emrin e cuditshëm. Ndërsa të tjerët do presin për një pazar më të mirë në të ardhmen. Në këtë pritje, e përfshirë pa asnjë arsye, do mbetet e gjithë shoqëria shqiptare. Pritje, e cila do të vazhdojë derisa politkbërësit të kuptojnë se me andrime të modelit nuk shkohet gjëkundi. Të kuptojnë se, nëse duan ta përbyllin këtë proces, duhet të ndërtojnë një model më të moralshëm, në respekt për të drejtat e individit dhe më gjithëpërfshirës në përfitim.
Për ta ndërtuar këtë model të ri duhet ta nisin me ato seminaret apo ëorkshopet që krahasojnë ecurinë e të njëjtit proces në vende të ndryshme të rajonit, në të cilat marrin pjesë. Ato nuk bëhen kot. Bëhen për të ndarë njohuri dhe praktika. Mjafton që burokratët të kenë dëshirën për të kuptuar, dhe lehtësisht do arrijnë në përfundimin se në vendet e rajonit që kanë ecur mirë në procesin e legalizimeve, ndërtimet paleje në shumicë dërmuese janë zhvilluar në tokën e vet përfituesve apo tokën publike. Me një fjalë, procesi i legalizimeve, në ato vende, ka qenë proces vetëm legalizimi. I pa shoqëruar me dy masa të tjera (shtetëzim të tokave private të zëna nga ndërtimet paleje dhe privatizim të tyre në favor të ndërtuesit paleje), të cilat janë jo vetëm bllokuese për procesin por edhe panevojshme! Dhe nëse e bëjnë këtë ndarje, procesi real i legalizimit mbyllet në pak muaj dhe me kosto minimale. Për pjesën tjetër mund të gjejnë, shembuj të zgjidhur nga qytetarët vullnetarisht në ato zona ku shteti nuk ka pasur kontroll të plotë. Të dalin në terren e të masin, dhe më tej të kuptojnë mbi c’baza e kanë zgjidhur qytetarët individualisht këtë problem? Do arrijnë në përfundimin e pashmangshën se, qytetarët vullnetarisht e kanë zgjidhur sepse kanë pasur respekt për pronën private. Si atë të trashëguar edhe atë të krijuar në kontekse joformale apo jomorale. Dhe nëse ke respekt për vlera bazike të moralit shoqëror, vlera që kanë shoqëruar zhvillimin human prej mijëravjetësh, mund të gjesh lehtësisht marrveshje private të qëndrueshme
Akuza më e qënësishme që i ka bërë z. Rama, asokohe Kryeopozitar, z. Berisha, asokohe Kryeministër, në fushatën e zgjedhjeve vendore të vitit 2011, ka qenë përdorja e procesit të legalizimeve për të demagogjizuar elektoratin. Dhe ka pasur shumë të drejtë! Z. Berisha shpërndau ‘leje legalizimi’ në shumë zona informale. Që nga ajo kohë na vjen shprehja ‘Shaban tapia’, që etiketonte këtë lloj leje dhe përfshinte me sarkazëm emrin e drejtuesit të agjensisë që po e zbatonte këtë projekt. Procesi i legalizimeve kishte nisur prej gjashtë vjetësh dhe rezultatet ishin shumë larg pritshmërive publike. Në “përgjigje” të këtij ngërci, qeveria Berisha, sa herë afroheshin zgjedhjet i vendoste nga një andër sistemit rregullator. Ajo ose përfshinte ndonjë grup të ri përfituesish (duke zgjatur shtrirjen e procesit apo duke zgjeruar shtrirjen territoriale), ose ulte kostot e legalizimit për familjet përfituese. Kështu vazhdoi “procesi i legalizimeve”, andër pas andre deri në vitin 2013, ndërkohë që rezultatet ishin minimale. Po kështu edhe numri i familjeve përfituese. Dhe nuk kishte si të ndodhte ndryshe përsa politikbërësit asnjëherë nuk kuptuan se cështja nuk ka nevojë për meremetime modeli, por, për ndërtimin e një modeli tërrësisht të ri. Në të njëjtin kurth ra edhe qeverisja Rama. Bile, përpara se te kthehej në qeverisje, që kur premtoi “legalizime falas”. Për të vazhduar deri në pak ditë përpara zgjedhjeve vendore 2015, me miratimin e ca andave të tjera, të cilat përfshinin një stok tjetër banesash e ndërtesash për tu legalizuar.
Ai e shtyu deri në qershor të vitit 2014, duke i qëndruar “besnik” dy shtyllave të kulturës ‘Berisha’ të procesit të legalizimeve, zgjerimi i fushës së veprimit, dhe, ulja e kostove të familjeve përfituese deri në “falas”. Z. Rama nuk i shpëtoi dot as dimensionit propogandistik, për të cilin kishte akuzuar vet më parë kundështarin, duke shkuar në cdo kënd të Shqipërisë urbane për të shpërndarë ‘Lame tapitë’. Sikurse, për ekuvalencë, mund ti quajmë lejet e legalizimit që Kryeministri po shpërndan, nëpër shoë të tipit ‘cirku në fshat’. Me një fjalë, asgjë e re nuk erdhi as këtë qeverisje për “frontin e legalizimeve”. Dhe, nëse nuk ndërhyjmë sot, si koseguencë logjike duhet të presim që opozita të kërkojë votën, duke premtuar se qeveria do të dhurojë edhe nga një Mercedes apo Range Rover për cdo familje që do të pranoj të legalizohet. Përtej shakasë, rezultati me të njëjtin model, do të jetë po i njëjti. Ato familje që janë në tokë të vet, që ja kanë blerë pronarit legjitim apo e kanë marrë si tokë bujqësore, do pranojnë të dëgjojnë “humorin kinez” të Kryeministrit të rradhës dhe do e marrin atë formularin me emrin e cuditshëm. Ndërsa të tjerët do presin për një pazar më të mirë në të ardhmen. Në këtë pritje, e përfshirë pa asnjë arsye, do mbetet e gjithë shoqëria shqiptare. Pritje, e cila do të vazhdojë derisa politkbërësit të kuptojnë se me andrime të modelit nuk shkohet gjëkundi. Të kuptojnë se, nëse duan ta përbyllin këtë proces, duhet të ndërtojnë një model më të moralshëm, në respekt për të drejtat e individit dhe më gjithëpërfshirës në përfitim.
Për ta ndërtuar këtë model të ri duhet ta nisin me ato seminaret apo ëorkshopet që krahasojnë ecurinë e të njëjtit proces në vende të ndryshme të rajonit, në të cilat marrin pjesë. Ato nuk bëhen kot. Bëhen për të ndarë njohuri dhe praktika. Mjafton që burokratët të kenë dëshirën për të kuptuar, dhe lehtësisht do arrijnë në përfundimin se në vendet e rajonit që kanë ecur mirë në procesin e legalizimeve, ndërtimet paleje në shumicë dërmuese janë zhvilluar në tokën e vet përfituesve apo tokën publike. Me një fjalë, procesi i legalizimeve, në ato vende, ka qenë proces vetëm legalizimi. I pa shoqëruar me dy masa të tjera (shtetëzim të tokave private të zëna nga ndërtimet paleje dhe privatizim të tyre në favor të ndërtuesit paleje), të cilat janë jo vetëm bllokuese për procesin por edhe panevojshme! Dhe nëse e bëjnë këtë ndarje, procesi real i legalizimit mbyllet në pak muaj dhe me kosto minimale. Për pjesën tjetër mund të gjejnë, shembuj të zgjidhur nga qytetarët vullnetarisht në ato zona ku shteti nuk ka pasur kontroll të plotë. Të dalin në terren e të masin, dhe më tej të kuptojnë mbi c’baza e kanë zgjidhur qytetarët individualisht këtë problem? Do arrijnë në përfundimin e pashmangshën se, qytetarët vullnetarisht e kanë zgjidhur sepse kanë pasur respekt për pronën private. Si atë të trashëguar edhe atë të krijuar në kontekse joformale apo jomorale. Dhe nëse ke respekt për vlera bazike të moralit shoqëror, vlera që kanë shoqëruar zhvillimin human prej mijëravjetësh, mund të gjesh lehtësisht marrveshje private të qëndrueshme
Comments
Post a Comment