PAMORALITETI DHE ANTIKUSHTETUTSHMËRIA E NJË AKSIONI KRYEMINISTROR. Mapo, 24.10.2014

Aksioni Kryeministror për prishjen e ndërtimeve paleje në zonat e banimit të Kryeqytetit vazhdon. Këmbëngulja kryeministrore përforcon karakteristikat e këtij aksioni. Të vlerësuar nga pikëpamja e konceptit ‘zhvillim i qëndrueshëm’ tentuam ta vëshgojmë e analizojmë në shkrimin e javës së kaluar me titull “Kryeministri sulmon Tiranën për ta cliruar nga ndërtimet paleje”. Analiza modeste na drejtonte në përfundimin se, megjithëse synimi i aksionit kishte dimension të fortë mjedisor atij i mungonte dimensioni ekonomik dhe social, cka do ti jepte një kuptim të plotë të një produkti të qëndrueshëm zhvillimor. Mirëpo, për të qënë të moralshëm duhet të pranojmë se aksioni po zhvillohet me një konotacion të fortë politik. Dhe në sistemin demokratik, ku ne shpresojmë se po manipulojmë si shoqëri, qasjet politike duhet të jenë të një spektri të gjerë. Askush nuk mund ta glorifikojë të vërtetën e tij. Në këtë kuptim, Kryeministri mbart të drejtën morale të pretendojë se e vërteta e tij është edhe e vërteta e shumicës së qytetarëve. Ndoshta ka të drejtë. Vlen të pritet për tu verifikuar.
Sepse në një sistem demokratik (si ai që referuam më lart), produktet e qasjeve politike dhe vërtetësia e tyre mund të testohen. Kjo mund të ndodhi në mënyrë të menjëhershme, sikurse në mendimet qytetare të shprehura, këto ditë, nëpër televizione që e trajtuan këtë temë. Por edhe, dhe vecanërisht, përgjatë garave elektorale. Ndërkaq, ky aksion kryeministror duhet vlerësuar edhe nga një pikëpamje tjetër. Ajo e moralitetit. Sa i moralshëm është ky aksion? Dhe këtë mund ta shohim në dy prizma. Në raport me subjektin që e ka iniciuar dhe drejton këtë aksin (Kryeministrin), dhe në raport me përzgjedhjen e objekteve që po i nënshtrohen aksionit. Për të vlerësuar se sa i moralshëm është një aksion i një Kryeministri, që ka qënë Kryebashkiaku i këtij qyteti dhe mban përgjegjësi për lejimin e këtyre ndërtimeve, nuk kemi shumë për të thënë. Për më tepër, duhet të jemi të sigurtë që do flitet shumë në vazhdim. Sikurse do flitet, gjithashtu, edhe për moralin e përzgjedhjes së objekteve paleje që prishen. Vecanërisht në aspektin e selektimit me bazë të marrdhënieve të vendimarrësve me pronarët e tyre.
Në fakt, ajo që do doja të fokusohesha unë është morali i përzgjedhjes së objekteve për prishje sipas diferencimit “me leje”- “pa leje”. Sepse kjo është një cështje e trajtuar si tabu ku askush nuk “guxon” të opinionojë. Ndërkohë që është dimensioni më i rëndësishëm, nëse duam të marrim ndonjë mësim të vlefshëm për të ardhmen. Në këtë kuptim, mund të themi se diferenca midis këtyre dy grupeve është marrdhënia e secilës prej tyre me lejimin nga “shteti”. Në pamje të parë duket një diferencë e madhe. Mirëpo, nuk është e tillë po të shohim si janë dhënë këto leje. Kuptimi teorik i dhënies së një leje ndërtimi ka të bëj me vlerësimin nga autoritetit kompetent të përputhshmërisë së kërkesës për leje ndërtimi me planifikimet në fuqi. Dhe nëse nuk kemi pasur plane: mbi cfarë kriteresh janë vlerësuar? Është e qartë se, subjektivizmi. Pra, të dyja grupet e sipër përcaktuar qënkan zhvilluar mbi të njëjtin themel morali. Subjektivizmin njerëzor. Cka na con te pyetja legjitime: pse subjektivizmi i një grupi zyrtarësh (alias, shërbëtor të qytetarëve) qënka më i rëndësishëm se subjektivizmi i vet qytetarëve?
Mirëpo, ajo që duhet të na shqetësoj më tepër është raporti i këtij aksioni Kryeministror me Kushtetutën e vendit. Sepse ajo që na bën bashkë, si qytetar të të njëjtës Republikë, është kontrata sociale. Është Kushtetuta dhe ligjet e vëndit. Nuk është kontrata gjuhësore. Jo. Sa jo qytetarë të Republikës së Shqipërisë e flasin shqipen me mirë se ne vet. Shumë. Nuk është as vendbanimi. Sa qytetar të vendeve të tjera jetojnë në Shqipëri dhe sa qytetar shqiptar janë resident në vënde të tjera. Pafund. Kurse Kushtetuta është vetëm një dhe duhet të ketë vlerë të njëjtë për të gjithë ne. Në të kundërt, nëse vetëm një njeri (përfshirë e vecanërisht Kryeministri) e shkel, atherë i lind e drejta cdo qytetari ta shkeli atë. Dhe në këtë rast, në këtë aksion, Kryeministri Shqiptar e ka shkelur Kushtetutën. Jurisprudenca e Gjykatës Kushtetuese mund të na e vërtetojë këtë, nëse i drejtohemi vendimit numër 10 të vitit 2006 të saj. Fakti që atherë Kryeministri gjëndej në anën tjetër të barrikadës duhet të jetë një vlerë e shtuar. Ky fakt e përforcon antikushtetushmërinë e aksionit të sotëm Kryeministror.