TË GJITHA RRUGËT LOGJIKE TË COJNË NË MBROJTJE TE KUSHTETUTES! Liberale, 09. 03. 2020

Java që kaloi ndërtoi dy tema në debatin publik, e para rrotullohej ndaj pyetjes se cfarë do ndodhi në 15 Mars. Presidenti, premtoj se në këtë ditë do të shkoj në sallën plenare të Kuvendit dhe do të shpërndajë atë, nëse maxhoranca nuk reagon dhe largohet nga rruga antikushtetuese në të cilën ndodhet. Kurse dyta, ka lidhje me manifestimin e 2 Marsit, në vetvete, dhe vërdalloset ndaj cështjes a ka të drejtë Presidenti të organizoj një event të tillë social, duke qenë se roli i tij e lyp, të jetë mbi palët, ndërkohë që pozicionimi i tij duket si i rreshtuar me opozitën; dhe a humbet dimensionin moral manifestimi -që shpesh e ngatërojnë me një protestë antiqeverisëse- përderisa atë po e drejton një politikan gjerësisht i akuzuar për sjellje të njëjta, sikurse drejtuesit e qeverisë.

Këta të dytët e nisin arsyetimin nga një premisë, gjerësisht e përhapur, sipas të cilës që gjërat të ndryshojnë duhet të largohet kasta politike si një e tërrë, dhe në këtë konteks nuk mund të mbështet asnjë aksion politik që origjinalizon nga njerëzit që kanë drejtuar Shqipërinë prej 30 vjetësh. Ndaj kësaj logjike, do rikujtoj se aspirata e ngjashme e shqiptarëve se ‘Shqipëria do të “rregullohet” kur të largohet Nano dhe Berisha’, nuk ka solli ndonjë produkt pozitiv, megjithëse ata u larguan. Kjo e fundit, e shprehur me një fjali të vetme, është e vështirë të kuptohet në formën që e prezantova unë, por nuk na prish ndonjë punë të madhe përderisa interesi në këtë shkrim të shkurtër opinioni qëndron në disa dakortësi, jashtë të cilave, nuk mund ta gjykojmë si duhet Manifesitimin e 2 Marsit, por edhe nuk mund të kemi pritshmëritë e duhura për 15 Marsin.

Kuptimi i parë i përbashkët që duhet të ketë shoqëria shqiptare, është se ka një dallim të madh midis një ‘proteste kundër qeverisë’ dhe një ‘manifestimi në mbrojtje të Kushtetutës’. Nëse e para kërkon kundështi opozitare të mbështetur në ideologji politike kundër aktivitetit qeverisës së një partie tjetër, dhe synon rotacionin e partive në pushtet; e dyta kërkon frymëzim shoqëror mbi liritë bazike të individit, dhe synon ringritjen e institucioneve të dëmtuara dhe rivendosjen e Rendit Kushtetues, por jo domosdoshmërisht sjell rotacion, megjithese teorikisht rotacioni e shoqëron. Kjo është shumë e rëndësishme, sepse një pjesë e pjesmarrësve shkuan të rëzonin qeverinë, kurse një pjesë e mospjesmarrësve nuk shkuan vetëm sepse nuk donin ta rëzonin atë!

Cështja e dytë që ka nevojë të trajtohet, ka lidhje me opinionionet që thonë se Meta ka frikë nga drejtesia e re, që është bërë e drejtë. Pra, sipas kësaj linjë mendimi, që u mbështet shumë edhe nga qeverisja, lëvizja e Metës nuk ka lidhje me shkeljet Kushtetuese të maxhorancës, por me faktin se po instalohet një drejtësi e drejtë, dhe meqë Meta ka shkelur ligjet në kohën kur ka qënë në ekzekutiv, dhe po shkel Kushtetutën tani që është në Presidencë, ka frikë nga veprimi i saj. Me një fjalë, nëpërmjet manifestimit, Meta po shantazhon Ramën, që ky i frikësuar se mos Meta e rëzon nga pushteti, nuk do lejoj, për të mos thënë, nuk do shtyj drejtësinë e re të veproj mbi të.

Për të qenë i moralshëm, unë nuk e di cfarë ka në mendje Presidenti dhe pse e thërriti ai manifestimin e 2 Marsit, por unë di që  linja e mendimit se ‘Meta po shantazhon Ramën, që drejtësia të mos e preki’ nuk bën kuptim logjik. Nëse drejtësia po bëhet e drejtë, aq sa Meta ka frikë prej saj, atherë cfarë ndihme i siguroi manifestimi?! Drejtësi e drejtë, do të thotë drejtësi e pa kontrolluar nga askush, dhe në rastin kur pranohet se Rama po e kontrollon, atherë drejtësia e re nuk qënka e drejtë, por e varur nga politikanë të ndryshëm nga ata që e kontrollonin më parë. Kjo, përvec shumë gjerash të tjera, na tregon se marrja në mbrojtje e Kushtetutës qënka një domosdoshmëri, edhe sipas linjës së mendimit se Meta nuk ka hallin e Kushtetutës, por të vetes.

Ngjarja më kujtoi një pjesë së shoqërisë shqiptare, kur na thonin se USA nuk e cliroi Irakun në respekt të lirisë, por për ti marrë naftën. Mirëpo, kur Usa cliroi edhe Kosovën, ku nuk ka asgjë për të marrë, këta nuk u tërhoqën nga vija e tyre logjike. Cuditërisht ata që na thonin se Usa nuk vepron për lirinë por për interesa të ngushta të saj, janë të njëtët me këta të sotmit. Dhe këtu vijmë te cështja e tretë, referuar së cilës mund të themi se, në botë dallohen dy lloje shoqërish. Shoqëri që fokusohen te politikani, të cilat i marrin vendimet në lidhje me ‘një projekt politik’ në raport me ‘autoritetin e atij që e prezanton atë projekt’, pavarësisht projektit konkret; dhe ato që fokusohen te projekti, të cilat i marrin vendimet në raport me ‘dobishmërinë e projektit’ pavarësisht kush e prezanton atë! Prandaj, ne duhet të mbështesim projektin për të mbrojtur Kushtetutën jo për atë që e prezanton por sepse ai është në përputhje me interesin tonë.

Dhe së fundi, dicka e rëndësishme na vjen nga historia. Masivisht gjyqërit tanë, në vitet 1942-1947 zgjodhën të mbanin anën e komunistëve, që do të vendosnin drejtësinë. Ata premtonin se do fusnin në burg elitën e korruptuar të vendit, si politikanët tradhtarë dhe të pasurit dhe që kishin vjedhur popullin fukara. Gjyshërit tanë vendosën të mos besonin klasën e vjetër e të diskretuar politike, kur ajo po i paralajmëronte për të këqiat e komunizmit, por të mbështesnin drejtësinë e re shoqërore që po vinte. Të gjithë e dijmë se cfarë solli drejtësia komuniste, sikurse dijmë që dikush nga politikanët e 1920- 1944 kishin përfituar nga pushteti që kishin ushtruar! Edhe në respekt të mësimeve të historisë, duhet të mendohemi më gjatë përpara se të vendosim.